Desempuish sègles, a la baishada deus tropèths, Laruntz qu’èra lo teatre d’un marcat deu bestiar e de la venta deus hromatges hèits a las estivas.
Perpetuadas au briu deu temps peu Comici Agricòla, lo concors deu mei bon hromatge bordalèr de la Vath d’Aussau que’s tien tot an la purmèra dimenjada d’octobre.

Centenats de tomas de hromatge d’aulhas que son atau analisats. Tèrmis tecnics e comentaris que disen lo son escarp, son perhum, son atge o la soa maturitat.

A l’entorn d’aquera hera qui arreceb uei lo dia milierats de visitaires, qu’ei ua data màger taus Aussalés, tà çò de professionau tau com çò de hestiu. L’un deus moments de l’annada quan s’i canta en polifonia e quan s’i dança tanben sauts e branlos au son de las flabutas e deus tamborins.